Jakoś tak wyszło, że tym razem wakacyjny czas, podczas którego nadrabiam zaległości w czytaniu, poświęcam na książki poruszające tematy ciężkie i mało wakacyjne, ale niezwykle istotne. Zachęcając innych do lektury polecałam już reportaże o emigracji z małych miast, o adopcji i o przemocy w polskich domach. Teraz przyszedł czas na zjawisko depresji wśród dzieci i młodzieży.
Dziś Międzynarodowy Dzień Młodzieży. Młodzież powinna być radosna, czerpać z życia garściami, bawić się i cieszyć. Cytując za dr n. med. Maciejem Klimarczykiem, z którym rozmawia autorka reportażu "Młody człowiek powinien czerpać z życia pełnymi garściami, mieć znajomych, życie towarzyskie, podróżować, kształtować się, rozwijać w maksymalnie możliwym stopniu. Rodzice i inny dorośli powinni mu to umożliwiać, inspirować go, pomagać znaleźć najmocniejsze strony, ten atut, który potem w dorosłości uczyni go szczęśliwym i silnym".
Dlaczego więc o depresji, skoro młodzież ma być radosna?
Z uwagi na rosnący problem depresji zachęcam do zapoznania się ze świetnym reportażem Małgorzaty Gołoty „Żyletkę zawsze noszę przy sobie”. Do przeczytania w dwa dni, ale pozostaje w świadomości na długo i na długo nie można się otrząsnąć. Bo jak tu przejść obojętnie obok tego, o czym pisze autorka:
- Z roku na rok rośnie liczba prób samobójczych w Polsce. W 2021 roku 14996 dzieci poniżej 18 roku życia podjęło próbę samobójczą. Aż 127 prób było skutecznych. W stosunku do roku 2020 to wzrost o 77% w przypadku prób i o 19% w przypadku samobójstw.
- Pandemia i zamknięcie dzieci w domach, lekcje zdalne i izolacja od rówieśników nasiliły problemy emocjonalne nastolatków oraz spotęgowały depresję.
- Zaburzenia psychiczne, w szczególności nieleczona depresja, mogą prowadzić do samobójstw.
- Decyzje o samobójstwie w znacznej większości nie są decyzjami ad hoc. Myśli samobójcze osaczają, a osoby chcące targnąć się na swoje życie stopniowo się do tego przygotowują. Jeśli tylko mamy świadomość, że czyjeś życie jest zagrożone, możemy zdążyć zadziałać.
Reportaż i historie młodych osób z depresją
Bohaterami reportażu są dzieci i młodzież chorzy na depresję, zmagający się z chorobą od lat, pozostający w szponach demonów choroby. Autorka rozmawia z nimi i ich rodzicami o obliczach choroby, jej rozwoju, pierwszych symptomach i sposobach leczenia. Rozdziały przeplecione są fragmentami pamiętników bohaterek.
W swojej książce M. Gołota przygląda się depresji razem z lekarzami, psychiatrami, naukowcami, psychoterapeutami i nauczycielem wychowawcą specjalistycznego ośrodka leczniczego w Zaborze. Niezwykle ciekawe jest ich spojrzenie na całość- nie tylko pacjentów, ale także środowisko, z którego pochodzą- dom rodzinny, szkołę, rówieśników oraz na cały system lecznictwa w naszym kraju i smutny obraz psychiatrii, która potrzebuje mocnego wsparcia państwa i reformy.
Depresja- ciemny przeciwnik
Depresja jest procesem, nie zaczyna się nagle jak skaleczenie. Żyjemy dziś niezwykle szybko, czasami za szybko. Jesteśmy wielozadaniowi, szczycimy się tym, że wciąż idziemy dalej i mamy więcej. Może się tak zdarzyć, że w codziennym biegu nie zauważymy u naszych dzieci pewnych niepokojących zmian.
Depresji sprzyja między innymi:
- brak wsparcia ze strony rodziców, brak więzi rodzinnych, brak rozmów i wspólnego spędzania czasu dzieci z rodzicami
- przebodźcowanie współczesnych dzieci i młodzieży
- uzależnienie dzieci i młodzieży od Internetu i nieumiejętne korzystanie ze świata wirtualnego, w szczególności mediów społecznościowych
- przestarzały system szkolnictwa, promowanie przez szkoły wysokich średnich, nadmiar zajęć dodatkowych będących chorą ambicją rodziców
- fala hejtu ze strony rówieśników- wyśmiewanie, niezrozumienie, okrutność, wykluczenie
Jak możemy walczyć z depresją
Pamiętajmy, że:
- Depresja jest chorobą. Niewiedza, brak świadomości i tworzenie z depresji tematu tabu, szkodzą osobom chorym.
- Depresja ma wiele twarzy. Nie zawsze cierpiący na depresję jest smutny- a tak się powszechnie uważa.
- Chorzy na depresję bezwzględnie potrzebują wsparcia. Przede wszystkim ważne jest wsparcie ze strony rodziny, ale ogromną rolę odgrywa także szkoła i rówieśnicy.
- Depresję należy leczyć tak szybko jak się da. Czas działa tylko na niekorzyść. Jeśli szybko podejmie się działanie, z depresją można wygrać, choć jest to przeciwnik niezwykle trudny.
- Depresja może utrudniać naukę, przyswajanie wiedzy, koncentrację, zapamiętywanie. Może być przyczyną niepowodzeń w szkole pomimo tego, że dziecko ma wysoki potencjał i możliwości.
- Nieleczona w dzieciństwie depresja przenosi się na dorosłe życie.
Dlaczego warto przeczytać
Lektura obowiązkowa dla rodziców, wychowawców i pedagogów. My dorośli musimy być czujni. To w naszych rękach jest los najmłodszych członków naszych rodzin i naszego społeczeństwa.
Nawet, jeśli sam nie jesteś rodzicem, obserwuj młodzież w swoim otoczeniu.
Nie bój się rozmawiać.
Nie bądź obojętny.
Jak pisze M. Gołota „Jedno dobre słowo może czasem zdziałać cuda”.
Bardzo, bardzo zachęcam do lektury!
